Phá sản câu chuyện khởi nghiêp

PHÁ SẢN!
(Tôi viết để gửi tặng các bạn khởi nghiệp, gian truân vất vả, lắm khi phải hi sinh cả gia đình vợ con)
- Mày dậy và chở cho mẹ ít gạo đến nhà ông Cường nhanh lên, ông vừa gọi chở 20kg gạo qua nhà.
- Vâng! 
- Nhanh lên, để người ta còn nấu cơm trưa.
- Vâng!
- Vâng, thì đứng dậy đi còn nằm đó hoài, suốt ngày mày xem không chán à? Phải vận động dậy mà làm đi kiếm cái mà đổ vào mồm, cứ nằm dài đó mà vâng với dạ.
Mẹ hắn bực dọc cầm cái điều khiến tắt phụt cái màn hình 42 inch đang chiếu dở 1 bộ phim võ thuật Trung Hoa, rồi bước ra ngoài cửa hàng tiếp tục nói vọng vào.
- Lấy xe của bố mày dựng ngoài mà đi cho nhanh.
- Vâng, đợi con 1 tý.
Hắn bắt đầu lóng ngóng ngồi nhổm dậy, với tay tắt nốt cái TV box truyền hình mạng internet, vắt thêm cái áo trên lưng trần gầy guộc của thằng đàn ông 28 tuổi đời, liêu xiêu bước ra phía bên ngoài cửa hàng tạp hóa của mẹ hắn.
- Cái ông này mua luôn 1 tạ gạo đi không mua mỗi lần một ít mất công đi lại, mẹ thu tiền ship của ông ta đi hết cái tội lẩm cẩm.
- Mua nhiều gạo về nhà để người ta ăn gạo mốc à, mày khôn vừa thôi.
Hắn bê 2 bịch gạo nặng nhọc đặt lên xe dream cũ kỹ của bố hắn tuổi thọ gần 20 năm về trước.
- Người ta thanh toán chưa để con thu.
- Chưa, mày thu luôn ba trăm bốn mươi nghìn cho mẹ.
Hắn chẳng buồn trả lời lại, cứ thế phi đi trên con đường quốc lộ vắt ngang cửa hàng tạp hóa của mẹ hắn. Một lúc sau thì quay lại đỗ xịch xe trước cửa hàng giọng ông ổng.
- Gớm có hơn ba trăm ka, mà ông cho cả đống tiền lẻ mẹ đi mà đếm này.
- Mày cứ nói vậy, người ta nghèo nhưng người ta có lòng tự trọng và còn trả tiền đầy đủ chẳng bao giờ nợ nần, chẳng ai như mày, mày tự nghĩ lại bản thân mày đi.
- Mẹ cứ nói nhiều thế, con biết rồi.
- Mày làm gì thì làm, mau mau đi xin lỗi vợ mày mà đón nó về, ai lại vợ con có đàng hoàng mà để cho nó bỏ đi vào SG cả năm trời không buồn đón nó về, phận làm chồng làm cha còn chưa đâu vào đâu cả.
- Thì vẫn biết thế mẹ cứ để từ từ.
- Từ từ cái gì? Là thằng đàn ông phải chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình và vợ con chứ có động tý thất bại lại buông xuôi không có kiên trì gì hết, sống vô trách nhiệm vậy hả con, mày kiếm cái việc mà đi làm thuê đi, cứ ở nhà ăn bám mẹ mãi sao được.
- Vâng, thôi con biết rồi để con tính, mà mai con đi lên Hà Nội, rồi vào SG đón 2 mẹ con nó, mẹ cho con vay 10 triệu nhé.
- Mày đi mà xin bố mày, tao không có nhiều tiền thế.
Thực ra, sau câu nói này thì bà bắt đầu mở ngăn kéo đếm 1 sấp tiền 100k vừa đếm nhanh như sợ bố hắn về bắt gặp vừa lầm bầm. Hắn biết là mẹ sẽ đồng ý và hắn cũng chẳng muốn nghe những lời lầm bầm đó nên hắn lại vào nhà bật ti vi nằm dài trên chiếc ghế y văng gỗ mà bố hắn cũng mới sắm được mấy năm về trước, khi mà hắn chưa thất bại, khi mà cuộc sống của bố mẹ hắn chưa bị ảnh hưởng bởi cơn bão thất bại, cơn bão chấn động về sự phá sản của công ty non trẻ mà hắn lập ra cách đây 1 năm về trước. Gia đình nhỏ bé của hắn đổ vỡ vì hắn ngập trong nợ nần, mẹ hắn khóc lên khóc xuống vì sự thảm bại đầu đời của hắn, chạy vạy khắp nơi lo tiền trả nợ cho hắn, vợ chồng hắn căng thẳng cãi vã nhau suốt nhiều tháng trời nay, mà đến giờ vẫn chưa có hồi kết. Hai vợ chồng hắn ly thân vì vợ hắn chọn giải pháp vào nam làm với chị gái, mang theo cả đứa con gái bé bỏng mà hắn yêu thương, còn hắn chán nản buồn tủi về quê ăn bám bố mẹ già.
Những ngày đó cách đây 3 tháng hắn buồn lắm. Hắn buồn vì áp lực từ công ty nhỏ bé mà hắn gây dựng lên, với bao nhiệt huyết của tuổi trẻ bị đổ vỡ. Với cú sốc đầu đời, cú sốc tuổi trẻ làm hắn mất phương hướng, hắn trở lên lỳ lợm hơn, bất cần và hắn rơi vào trạng thái vô vọng mất cảm xúc.
Ngày đó, hắn dốc sức vào mở một văn phòng kinh doanh trực tuyến, buôn bán nhập khẩu các sản phẩm được đặt trên website bán hàng online số một của Trung Quốc. Để có được giá rẻ buộc phải mua số lượng lớn, vì vậy mọi người cần hắn để gom nhiều người có chung nhu cầu, sau đó hắn đặt mua về Việt Nam rồi lại đi phát hàng thu tiền từng khách.
Đó là cách mà hắn kinh doanh và kiếm phần chênh lệch giá, hàng Trung Quốc mua một đồng bán 3 đồng, với tính toán của hắn thì chỉ hai ba năm là hắn sẽ rất giàu có. Có lúc hắn cũng tự nhủ, khi có vốn hắn sẽ tự thành lập một kênh bán hàng online của riêng hắn ở Việt Nam, sẽ phân phối rộng khắp cả nước. Và hắn luôn mơ đến một ngày hắn thành đại gia, hắn được phỏng vấn trên truyền hình như những doanh nhân thành đạt mà hắn ngưỡng mộ, hắn sẽ được cao ngạo với bạn bè và người đời.
Từ tay trắng hắn bắt đầu thực hiện kế hoạch với 1 chiếc máy tính và một khoản ba mươi triệu mà hắn vay mẹ, hắn thuê người ta xây dựng website, rồi bằng chút vốn tiếng anh kha khá của hắn, hắn vào website kia để khai thác dữ liệu sản phẩm phù hợp với thị hiếu của người Việt Nam. Sau đó, hắn quay lại cập nhật vào website của mình và bán hàng kêu gọi mọi người cùng đặt hàng mua với số lượng tăng dần, cứ lặp đi lặp lại suốt ngày đêm hắn lao vào việc, quên thời gian quên những sở thích bản thân. 
Gia đình vợ con chẳng mấy khi hắn ngó ngàng chỉ tranh thủ được thời gian ít hỏi buổi tối hắn về phòng trọ nơi mà vợ còn hắn đang chờ với mâm cơm đạm bạc là chút ít ỏi hắn nói chuyện với vợ, rồi lại ngồi vào máy làm việc say mê.
Cứ vậy rồi mọi thứ đưa đẩy hắn, hắn chẳng còn kiểm soát được nữa, hắn cũng phải thuê 1 văn phòng rộng hàng trăm mét vuông với 1 kho hàng 2 tầng, rồi tuyển hàng chục nhân viên để bán hàng và hắn lao vào chưa một lần nhìn lại những thứ đầu tư của hắn đang sai lầm. Hắn tìm mọi cách để xoay sở tiền đầu tư lợi nhuận đem về 1 thì hắn phải đầu tư ra 2-3.
- Anh ơi, mới có 7 người đặt món hàng này còn thiếu 3 người nữa, nhưng có 1 khách hàng cứ đòi phải về trước mùng 10 nếu không họ hủy, mình có nên nhập luôn 10 cái để tồn kho bán sau được không ạ.
- Vậy à, để anh xem.
- Mặt hàng này cũng hót hay cứ nhập về đi anh, tồn kho chắc cùng lắm 1 tháng thôi anh ạ.
- Ừ, vậy thế cũng được sợ ông kia hủy cái là hỏng.
- Em tiến hành đặt cọc đi nhé.
Cứ như vậy, thường thì chưa đủ số lượng hắn đã buộc phải tiến hành nhập về thành ra hàng bị tồn kho bất đắc dĩ, chi phí văn phòng cũng cao, hắn cứ phải lấy chỗ nọ đập chỗ kia.
Rồi mỗi kỳ thanh toán lương là hắn vò đầu bứt tai bấn loạn. Đúng ra thì chưa tháng nào hắn trả lương nhân viên đúng ngày, trừ 3 tháng đầu khi mới thành lập công ty khi ấy công ty với 2,3 nhân viên. Nhiều lúc hắn buồn tủi lang thang trong khuôn viên trên con đường gần văn phòng, một mình suy tư về giải pháp tìm vốn đầu tư tiếp, hắn tìm cách để trả được lương cho nhân viên, trả tiền thuê văn phòng, thậm chí tìm cách để trả tiền điện tháng vừa rồi, người choáng váng lao đao nhìn thảm lá vàng rơi lả tả, mệt mỏi ủ rũ đến phát sốt. Hắn sợ về công ty, hắn sợ về nhà,hắn sợ về quê đối diện với mẹ hắn, hắn chỉ muốn ngồi ở đây mãi mãi một mình với hàng cây và những chiếc lá.
- Anh rảnh không ạ, em vào trình bày một chút ạ.
Cô kế toán vừa ra trường đứng trước cửa phòng xin gặp, hắn khẽ gật đầu
- Em vào đi.
- Vâng, có 3 vấn đề hiện tại công ty phải xử lý ạ, đợt này hết hạn mình phải nộp thuế môn bài, nhưng công ty mình phải nộp là 2 triệu ạ, và chỉ còn vài ngày nữa là hết hạn, anh xem phê duyệt cho em để ủy nhiệm chi, bên thuế vừa gọi điện nhắc ạ.
- Ủa sao nhanh thế nhỉ? Mình bị thiệt thòi quá cái này anh không nghĩ đến, đăng ký thành lập công ty vào cuối năm nên thành ra có vài tháng phải 2 lần nộp thuế môn bài, thế còn cái kia là gì?
- Dạ vâng, tháng này tiện em làm báo cáo quý của năm ngoài và báo cáo năm luôn 1 lúc nên cũng cần phải mua chữ ký số luôn ạ, do đó mình phải đăng ký để mua chữ ký số cũng hết hơn 1 triệu ạ.
- Trời ạ, thuế là sinh ra để quản lý vậy sao họ không tự phát triển công nghệ quản lý mà lại bắt doanh nghiệp bỏ tiền hàng năm mua cái thứ vô bổ này.
- Dạ! đây là quy định dù muốn hay không mình vẫn phải làm ạ, họ dùng luật nên không có cách nào khác anh ạ.
- Ừ, biết sao bây giờ.
- Còn việc này nữa là theo luật bảo hiểm xã hội mới là công ty mình bắt buộc phải đóng bảo hiểm, nên tháng này em buộc phải đi làm bảo hiểm cho công ty, nếu đăng ký xong tổng chúng ta phải nộp là 32% lương tháng, theo tính toán của em công ty mình sẽ phải chi thêm hơn 8 triệu trên tháng nữa anh ạ.
- Ôi nhiều thế cơ à.
- Vâng, và mình cũng phải mua thêm phần mềm để nộp bảo hiểm cũng mất gần 1 triệu một năm nữa.
- Là sao, họ muốn quản lý họ tự phải làm cho doanh nghiệp nộp chứ sao lại phải mua phần mềm, thế này khởi nghiệp chỉ để nộp thuế cho nhà nước à, hết khoản này đến khoản khác.
- Vâng, đó là em cứ báo cáo anh để anh nắm rõ, những việc bắt buộc mình phải làm, anh cân nhắc còn quyết định là ở anh em sẽ làm theo ạ.
- Ừ, thôi để đây để anh tính toán kỹ lại.
Cô kế toán bước ra ngoài, hắn nhìn thằng vào bức tường trước mặt chửi thầm một điều gì đó
"Suốt ngày ra rả phát động quốc gia khởi nghiệp, quốc gia khởi nghiệp, không lẽ mục đích là để thu thuế, mỗi năm hàng trăm nghìn ông khởi nghiệp như mình, cuối cùng chỉ để thu thế hàng nghìn tỷ hay sao"
Rồi hắn ngả lưng ra sau ghế mắt nhắm nghiền tưởng tượng đến mẹ hắn, hắn phải làm sao để lát nữa đây sẽ khó nhọc như thế nào khi gọi điện cho bà, hắn phải làm sao để thuyết phục bà cho vay thêm năm mươi triệu nữa. Công ty của hắn đang khát tiền, như con nghiện đòi thuốc, hắn nghĩ đến việc tháng trước mượn tiền bà, mà thực ra nói là mượn chứ hắn chẳng nghĩ đến chuyện trả bà, và bà cũng chẳng bao giờ nhắc đòi hắn mà lần nào cũng vậy.
- Mày làm ăn kiểu gì mà cứ suốt ngày tiền thế, khởi nghiệp như thế này có ngày mẹ mày bán nhà cho mày, mày đi làm thuê đi cho bố mẹ nhờ. Lo cho mày ăn học chán rồi giờ lại lo khởi nghiệp.
- Con hứa sẽ có ngày con trả mẹ.
- Mày chỉ đủ ăn là mẹ mày mừng rồi, làm gì thì làm phải cẩn thận bố mày chán lắm rồi đấy. Mới ra trường mày đi làm thuê mày còn gửi tiền về mẹ giữ, giờ thì cái công ty của mày như cái thùng không đáy đổ tiền vào, chẳng thấm vào đâu. Các cách mày làm chỉ buôn hàng Trung Quốc về thôi, làm cho Việt Nam càng ngày càng nhiều hàng Trung Quốc, làm giàu cho người ta thôi chứ mày chẳng giàu được đâu, đầu tư tiền khởi nghiệp cái gì đâu mà toàn thấy quảng cáo cho người ta thôi.
Mẹ hắn thì đã thế còn vợ hắn thì suốt ngày căng thẳng. Hai vợ chồng như mặt trăng mặt trời, chẳng mấy khi nhìn mặt nhau - hắn lên giường đi ngủ thì vợ hắn đã ôm con nằm 1 góc từ bao giờ. Vợ hắn những tháng đầu cũng cam chịu nhưng càng về sau càng thấy gia đình hắn chẳng còn gia đình nữa, tất cả vàng bạc ngày cưới chẳng còn, đến nhẫn cưới hắn còn nhẫn tâm bán đi để đầu tư. 
Ngày hắn thú nhận hắn bán nhẫn cưới, vợ hắn khóc như mưa mất mấy ngày để hắn xin lỗi vợ.
- Anh và em khổ em chịu được, nhưng còn con nó quá nhỏ để chịu cảnh sống như không có bố như thế này.
- Anh xin lỗi em, nhưng anh sẽ theo đuổi ước mơ này, biết đâu mình sẽ thành công, em cố gắng chịu khổ cùng anh vài năm nữa thôi.
Đêm hôm ấy hắn mất ngủ, mà mất ngủ vẫn là lẽ thường của hắn, nhưng hắn mất ngủ vì nỗi tủi nhục không lo được cuộc sống cho vợ cho con - nó là sự dằn vặt, là nỗi đau giằng xé. Hắn như muốn khóc muốn gào lên đấu tranh: dừng lại, dừng khởi nghiệp hay tiếp tục theo đuổi trong vô vọng.
Lùi lại hơn một năm về trước, khi ấy hắn có một công việc, một vị trí khá thuận lợi sau khi ra trường. Hắn làm việc cho một công ty bậc nhất ở Việt Nam vì có chút vốn tiếng anh và giao tiếp tốt, thuận lợi là thế nhưng hắn luôn theo đuổi giấc mơ, giấc mơ làm giàu, rồi một ngày tình cờ hắn xem trên tuyền hình:
“Chào mừng quý vị khán giả đến với chương trình quốc gia khởi nghiệp, tôi là Ngô Phương Lan, trên thực tế số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ nhiều hơn số doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, một phần là vì chi phí trong lĩnh vực sản xuất tuân thủ pháp luật lớn hơn và với thủ tục phức tạp hơn…”
Vậy là trong đầu hắn lóe lên 1 suy nghĩ hắn sẽ bỏ việc để khởi nghiệp, hắn đâu có biết rằng hắn cũng vừa mới ra trường, đi làm thuê vài năm còn chưa có kinh nghiệm để làm thợ thì sao nên nổi làm thầy. Cứ nghe truyền hình dày đặc thông tin khởi nghiệp khởi nghiệp là trong lòng hắn lại rộn ràng nuôi mơ ước, hắn tưởng mình đã là 1 doanh nhân thành đạt. Thế là một thời gian sau hắn xin nghỉ việc và khởi nghiệp khi hắn cùng vừa mới cưới vợ về, giờ hắn làm khổ cả vợ và khổ con.
Một hôm, mẹ hắn phát hiện hắn đi cầm cố xe máy mà bố mẹ hắn mua cho mấy năm về trước, mẹ hắn gọi điện lên khóc lóc, và tra hỏi số tiền mà hắn đã đầu tư vào công ty với những khoản tiền mà mẹ hắn không thể tưởng tượng ra được. Hôm ấy hắn cũng khóc…hắn khóc vì hắn biết mình còn non kém và hắn khóc vì mình không có chút kinh nghiệm nào để điều hành một công ty dù nhỏ, hắn khóc vì mẹ hắn đang khóc, hắn khóc trong điện thoại. Và hắn khóc vì hắn biết hắn phải dừng công ty này lại.
Sau vụ việc ấy mẹ hắn phải đi vay mượn mấy trăm triệu để trả nợ cho hắn, hắn chẳng biết từ khi nào hắn trở lên lỳ lợm và trơ ra vậy. Chị vợ hắn cũng biết chuyện nên đã khuyên vợ chồng hắn vào Sài Gòn để làm cùng một nhà hàng ăn cũng đang rất phát triển, vợ hắn thì đồng ý và cũng khuyên hắn vào cùng, nhưng hắn chẳng thiết tha gì nữa hắn chẳng buồn trả lời có hay không, chỉ đồng ý cho vợ hắn vào trước đi rồi nếu thuận lợi hắn sẽ vào sau.
Ngày hắn thanh lý toàn bộ công ty, trả phòng trọ nơi 2 vợ chồng có hơn hai năm chung sống, hắn đưa vợ với con gái ra sân bay rồi ngồi lên chiếc xe tay ga Click còn sót lại của vợ lao thẳng về quê xin lỗi bố mẹ hắn.
- Đây! Mẹ đưa cho mày 12 triệu giờ mẹ chỉ có thế thôi, mày đi vào nam đón vợ mày về đây mà làm ăn, nhưng nếu ở được đó làm ăn thì ở, đặt vé máy bay mà đi sớm đi, hôm qua nó gọi cho tao nó khóc muốn mày vào mà tao thương nó quá.
- Vâng. Con biết rồi, thực ra con cũng đã nộp hồ sơ xin việc tại một công ty nước ngoài, người ta gọi con vào phỏng vấn rồi, mai con vào đầu tuần con đi phỏng vấn vậy.
- Ừ thôi con ạ, cứ đi làm thuê đã, còn mày muốn là giàu mẹ không cấm, nhưng phải có kinh nghiệm đã, mày còn trẻ rồi muốn làm ăn sau cũng được. Nhưng phải tìm cách bằng được đưa vợ con ra ngoài này sống gần với mẹ và bố, chứ giờ có mỗi mình mày, chị mày lấy chồng xa, mày đi xa nữa bỏ mặc bố mẹ sao được.
- Vâng.
- Cất đi không bố mày về ông lại nổi điên nên, để mẹ nói khéo với bố mày cho mày đi.
Hắn với điều khiển tắt ti vi, rồi lên phòng xếp vài ba cái quần áo, một chiếc laptop, hắn rối bời nghĩ đến một kế hoạch mới, nghĩ đến việc vào Sài Gòn sẽ gặp vợ con, và bắt đầu 1 chuỗi ngày xin việc đi làm thuê và nuôi giấc mơ làm giàu…giấc mơ khởi nghiệp sau nhiều năm nữa.
- Giờ con bắt xe lên Hà nội qua chỗ bạn con rồi mai đi Sài Gòn.
- Mày làm gì mà nhanh thế đợi bố mày về ăn trưa với nhau rồi đi đâu thì đi.
- Thôi, bố về lại lằng nhằng, sáng nay con cũng bảo bố con đi rồi, mẹ chào bố cho con nhé.
- Xe bus nó đến chưa mà mày đã ra rồi, mang theo cái bánh mỳ ngồi trên xe mà ăn này.
Hắn vừa với tay cầm cái bánh mỳ từ mẹ cũng là lúc xe bus chạy gần đến bến bên kia đường, hắn vội lao ra vừa kịp xe dừng trả khách, hắn bước vội tìm chỗ ngồi trong lòng vô cảm. Chiếc xe chuyển bánh lao đi trong dòng người hối hả trên quốc lộ vắt ngang một cái thị trấn nhỏ bé mang đậm cách làng quê bị đô thị hóa bụi bặm đầy đường.
NGUYỄN TUÂN